درس دوم: به حرکت درآوردن فرفره

فرفره را در وضعیت مناسب (حالتی که محور آن تا حد ممکن بر زمین عمود باشد) بچرخانید.

سرعت مناسب چرخش هم خیلی مهم است. طبیعی است که سرعت کم نمی‌تواند به چرخش خوبی منجر شود! البته هنگام چرخاندن با سرعت خیلی زیاد هم باید مراقب انحراف محور بود.

اگر به دو نکته‌ی بالا توجه کنید، و فرفره را روی یک سطح خیلی صاف و صیقلی قرار دهید، می‌توانید مدت‌ها از تماشای چرخش زیبای آن لذت ببرید. یادتان باشد، یک مشکل کوچک وجود دارد، اصطکاک، فقط اصطکاک است که همیشه زمان لذت بردن از تماشای حرکت فرفره را کاهش می‌دهد.

درس سوم: تعادل و حرکات فرفره

علت چرخش مداوم آن یک اصل فیزیکی است. قانون لختی (اینرسی) که یادتان هست، لختی مقاومت در مقابل تغییر حرکت است. به بیان دیگر نیرو لازم است تا بتوان تغییری در وضعیت حرکت یک جسم ایجاد کرد. یک جسم در حال دوران هم همیشه تمایل دارد در مقابل تغییر (هر تغییری که در سرعت دوران، جهت محور دوران یا جهت چرخش جسم باشد) مقاومت کند، به عبارتی کمیت مربوط به حرکت چرخشی آن در حالت ثابت پایستگی دارد. اگر بخواهید تغییر چرخش را به جسم چرخانی مانند یک چرخ دوچرخه تحمیل کنید در این موقع آن هم به شما گشتاور وارد می‌کند که یا منجر به پرتاب شما می‌شود یا اگر امکان چرخش داشته‌باشید، شما را می‌چرخاند. فیلم را ببینید!

وقتی فرفره شروع به چرخش می‌کند تمایلی به ایستادن از چرخش ندارد. اگر نیروی وزن گشتاوری به فرفره وارد کند، مهم‌ترین کاری که فرفره انجام می‌دهد حفظ تعادل است.

نکته‌ی آخر این که، حرکت فرفره محدود به گردش دور خودش و یا رقص محور آن نیست. فرفره حرکات مختلف مداری، مارپیچی و یا حرکات نامشخص دیگری هم روی صفحه انجام می‌دهد.

وقتی فرفره می‌چرخد شما فرصت کافی دارید که هم به رقص زیبای آن نگاه کنید، هم به چگونگی حرکتش فکر کنید. به چرخش آن به دور خودش، به حرکات تعادلی آن‌، به حرکات مداری و مارپیچی و ...
این دقیقاً کاری است که دانشمندان هم از آن لذت می‌برند! و حتی گاهی هم به کمک فرفره وسیله‌ای مهم مانند ژیروسکوپ را می‌سازند. ژیروسکوپ وسیله‌ی چرخانی است که کار آن دوری از انحراف جهت و حفظ تعادل است. ژیروسکوپ برای سنجش و تعیین جهت درست انجام می‌دهد و در در بسیاری از جاها مانند هوانوردی، دریانوردی و... کاربرد دارد.
این‌ها ژیروسکوپ‌های فرفره‌ای هستند.

فرفره‌ها انواع بسیار زیادی دارند که تعداد انواع آن بیش از انگشتان دست است:

چرخش فرفره‌ها پدیده‌های جالبی را ایجاد می‌کنند.

مثلاً یک نوع فرفره به نام دیسک بنهامز وجود دارد که روی آن شکلی به رنگ سیاه و سفید وجود دارد. هنگام چرخش رنگ‌های سیاه و سفید شکل روی آن تفکیک می‌شود، در این حالت رنگ‌های مختلف زرد، آبی، قرمز و ... روی سطح فرفره نمایان می‌شود.
شما هم می‌توانید این فرفره را بسازید.

فرفره‌ی نورانی

حتماً دیده‌اید که بعضی از فرفره‌ها با چرخش خود یک چراغ را روشن می‌کنند، فکر می‌کنید چگونه این اتفاق می‌افتد؟
یک راهنمایی: نیروی گریز از مرکز در اتصال مدارالکترونیکی آن نقش دارد.
حالا که به رمز آن پی بردید، با کنی فکر و تحقیق بیشتر می توانید فرفره نورانی بسازید.

فرفره‌ی حرف نشنو!

حالا می‌خواهیم پیشنهاد بازی با یک فرفره‌ی شگفت‌انگیز را به شما بدهیم. آیا دوست دارید یک فرفره‌ی خوردنی داشته باشید؟!
یک تخم مرغ را آب‌پز کنید. در بشقاب خود بگذارید. دست نگه دارید، آن را نخورید! بلکه آن را به سرعت بچرخانید، چه اتفاقی می‌افتد؟ شاید مجبور شوید چند بار امتحان کنید.